Na 41 jaar gaat Freek Wermer Rijkswaterstaat verlaten. Een plek waar hij aan de tekentafel is begonnen en is doorgegroeid naar het vakgebied van Integraal Projectmanagement (IPM), daar waar alles gaande is. Of hij uitkijkt naar zijn pensioen? “Ik ga het vooral ervaren, ik krijg nu de vrijheid om te ontdekken wat er allemaal nog meer is. Uiteindelijk wil je nog iets van betekenis hebben en zolang ik nog die gelegenheid heb kan dat altijd. Het gaat gewoon wennen, ontdekken en ervaren worden.” Stilzitten doet Freek sowieso niet; hij is na ruim 50 jaar nog altijd actief bij zijn volleybalvereniging in Dordrecht, waar ze elkaar niet kunnen missen, vooral voor én na de wedstrijd.
Honkvast
41 jaar bij dezelfde werkgever klinkt als een lange tijd, maar Freek heeft hier een eenvoudige verklaring voor: “Als je denkt het is leuk, het is gezellig, en je doet het en je blijft het doen en je hebt geen reden om te switchen, waarom zou je dan ergens anders heengaan? Ik heb nooit de behoefte gehad om een overstap te maken naar een andere werkgever. De organisatie veranderde steeds, dus de dynamiek zat er wel in. Er waren genoeg mogelijkheden in een grote organisatie. Ik had en heb het nog steeds naar m’n zin, tot op de laatste dag. Dus geen reden om te switchen. Ik heb mooie taken, rollen en projecten gehad.”
Highlights
“Eigenlijk is alles een hoogtepunt waarbij wordt meegewerkt aan projecten met een tastbaar resultaat, op allerlei niveaus. Als je daaraan hebt bijgedragen en het is af, dan kan je er met familie en vrienden langs, door en/of overheen rijden. Je kan dan zeggen: kijk daar heb ik aan meegewerkt.”
Een project wat er uitspringt is zijn eerste ervaring als eindverantwoordelijk projectmanager bij de Tweede Heinenoordtunnel: de eerste geboorde tunnel in Nederland. Voelde een beetje als zijn kindje, zijn derde kindje (eerst twee zonen). “Dat was mijn eerste project als projectmanager, waar alles nieuw was, veel belangstelling en iedereen keek met ons mee. Er gebeurde veel en er was volop dynamiek. Iedereen is daar trots op en iedereen die daarbij betrokken is geweest, praat daar met dezelfde trots over: wat was dat mooi. De tunnel zelf is ook mooi, maar alle mensen die eraan meegewerkt hebben, die collectiviteit, die samenwerking is het mooiste. De weg ernaartoe en het mooie eindresultaat. Dat springt er zeker wel uit.”
Freek heeft zoveel dingen gedaan in zoveel jaar. Hij heeft zijn tijd bij Rijkswaterstaat dan ook ervaren als een tijd waar hij het altijd naar zijn zin heeft gehad en een mooie, prettige werkgever. Een werkgever die zich aanpast aan maatschappelijke ontwikkelingen, dat is ook altijd Freek zijn credo geweest: “Onze projecten bevinden zich midden in de maatschappij en de maatschappij verandert. Je gaat mee als organisatie en in het vak projectmanagement om je te richten naar die maatschappij.”
Grenzeloos projectmanagement
Reflecterend op 25 jaar geleden was Rijkswaterstaat meer een zelfstandige entiteit. Er was minder oog voor de omgeving of andere partijen en samenwerkingen, zoals dat nu gebeurd. Dat is echter compleet veranderd, we kunnen het niet meer alleen. “Dat zie je ook binnen AMROR. Je hoort van alles binnen het netwerk van AMROR, van samenwerking met andere partijen en het over grenzen kunnen kijken binnen je eigen organisatie. Maar niet alleen binnen je eigen organisatie, ook is het belangrijk om over de grenzen van je eigen project te kijken: weet dat er anderen bezig zijn met hetzelfde project. Weet dat, zoek elkaar op, gebruik de kennis en je maakt elkaar hierin alleen maar sterker.” Ook op persoonlijk vlak heeft Freek het over je eigen grenzen heen kijken als verhelderend ervaren. Grenzeloos projectmanagement is gewoon prima, het hoort erbij.
“AMROR is daar een perfect voorbeeld van, geweldig. Er komen steeds meer allianties. Wij doen het met andere partijen, waar en hoe dan ook. We doen het niet alleen, samenwerken is belangrijk. Niet alleen meer binnen je organisatie kijken, maar ook erbuiten. Anders kan je erachter komen dat er anderen zijn die met hetzelfde ergens anders bezig zijn. Het is vaak zoeken naar de verschillen, maar de overeenkomsten zijn vele malen groter. Zoek elkaar op en kijk wat je voor elkaar kan betekenen. Dit is een investering, maar je haalt het er altijd weer uit. Heilig van overtuigd. Altijd. Hier ook.”
“Een voorbeeld van zo’n samenwerking is dat AMROR komt met elementen uit stedelijke gebieden, waar Rijkswaterstaat in feite niets mee doet. In Amsterdam en Rotterdam zijn ze enorm actief met groene daken. Hoewel Rijkswaterstaat er niets mee te maken heeft, is het wel interessant om te horen en misschien zit er ergens wel een linkje. Het is mogelijk dat collega’s met soortgelijke dingen bezig zijn. Op deze manier kom je er eerst achter dat er dus linkjes zijn, wat je in eerste instantie niet wist. Dus je leert zo je eigen organisatie kennen en probeert ze aan elkaar te verbinden. Niet alleen in het geval van de groene daken, maar sowieso in de hoek van duurzaamheid. Dus het leert mij ook mijn eigen organisatie kennen, maar ogenschijnlijke onderwerpen die er in eerste instantie niet altijd toe lijken te doen, dat vaak wel doen, maar dan op een ander niveau. Ook op het gebied van kennis, hoe gaan we met verschillende vraagstukken om. We kunnen nog zoveel van elkaar leren. Niets is goed of fout, de vraag is: hoe doen jullie dat?”
Freek vindt de netwerkgedachte hierin belangrijk. Het creëren van een netwerk, waarin niet alleen de juiste persoon wordt gevonden binnen je eigen organisatie, maar ook binnen Rotterdam of Amsterdam. “Je moet elkaar kennen, dingen weten en elkaar kunnen benaderen met de blik naar buiten. Dat levert altijd meer op. Absoluut.”
Freek heeft ook een boek geschreven over projectmanagement: “De kracht van een driehoek”, waarin het denken in driehoeken wordt beschreven. IPM kom je tegen in trainingen en relatieprocessen. Freek gelooft dan ook heilig in de laatste driehoek van het boek waarin je juist moest divergeren, in plaats van convergeren. “Het is noodzakelijk om breder te gaan kijken, waarvan je nog niet weet wat het oplevert. Uiteindelijk geeft het meer inspiratie en meer inzichten. Je komt op een punt uit wat mooier en efficiënter is. Je kijkt eerst wat meer om je heen en uiteindelijk kom je op een punt wat altijd beter is. De kunst is dus om eerst te divergeren. Dat voelt soms als tijdverlies en het kost energie, maar de inspanning in het begin betaalt zich terug in een beter resultaat op termijn.”
“AMROR is dit dus ook. Ik heb het ook moeten leren en ervaren. Om maar even met een Cruijffiaanse uitspraak te komen: Je weet niet wat je mist omdat je eigenlijk niet om je heen hebt gekeken.”
En hoewel het wellicht als theorie van de koude grond klinkt, denkt Freek dat de jongere generatie dat al veel meer doet. Dat biedt perspectief. Wellicht zijn de maatschappelijke ontwikkelingen hier ook debet aan of is het mogelijk een generatie dingetje. Er wordt tegenwoordig zoveel gedeeld. Eerst kijken of het niet ergens anders al is bedacht en dat is belangrijk, het kijken naar andere bronnen.
AMROR toen en in de toekomst
Een aantal ontwikkelingen die AMROR de laatste paar jaar heeft doorgemaakt zijn bewust ingezet en hebben AMROR volgens Freek ook wel geholpen. “Het is immers allemaal begonnen met een verband, een klein netwerk en dat breidt zich uit en wordt steeds groter. Ook in de toekomst. Bij RWS kent nog maar een klein deel AMROR, dus het moet zich nog uitbreiden en dat gebeurt ook. Dat is al begonnen met de website die 1,5 jaar geleden gelanceerd is en waarop we gingen communiceren vanuit een visie, vanuit een gedachte. Dat heeft al gigantisch geholpen. De grootste beweging die in stand gehouden moet worden is het ontmoeten van elkaar en het delen en gebruiken van elkaars kennis.
Freek ziet AMROR dan ook zeker uitbreiden. Dat kan ook de vraag oproepen wie zich er dan nog meer aansluiten bij AMROR en of dat kan en wenselijk is. Wat er nu in ieder geval al voor winst kan worden gezien is dat er bij een bijeenkomst (netwerksessie “Strategische Agenda” op 27 mei jl.) onderwerpen te over zijn. Ja, een brug is anders in Amsterdam dan in Utrecht, je gaat zoeken naar de verschillen, maar de overeenkomsten zijn groter. Op hoger niveau moet dat ook gevoed blijven worden, dus ook bij Rijkswaterstaat en in Rotterdam en Amsterdam moet die samenwerking opgezocht worden.”
“Ik denk dat AMROR een lang leven beschoren is, hoe en op welke manier is nog even de vraag, alles gaat zo snel in deze digitale omgeving. Maar je moet meer kleine sprongetjes maken, om het op elkaar aan te laten sluiten.” Het leuke vindt Freek dat je door AMROR delen van Rijkswaterstaat leert kennen, waarvan je eerder je nog niet bewust was. Het verrijkt niet alleen je eigen netwerk, maar ook je eigen kennis.”
Freek Wermer neemt op donderdag 6 juni 2019 afscheid van Rijkswaterstaat en van AMROR als accounthouder. Zijn opvolger wordt nog bekendgemaakt. Het is een tijdperk wat afgesloten wordt, maar Freek blijft met veel enthousiasme bij Rijkswaterstaat komen, tot aan zijn laatste dag. Ook AMROR zal hij blijven volgen. Als laatste geeft hij mee dat niet alleen bijeenkomsten voor AMROR belangrijk blijven, maar ook de spontane en toevallige gesprekken bij de koffieautomaat. Ook zo kom je tot verschillende invalshoeken, meer kennis en mogelijk nieuwe allianties.