De afgelopen twee jaar heeft gemeente Amsterdam samen met partners binnen TKI Watertechnologie op Marineterrein Amsterdam onderzoek gedaan op het blauw-groene dak genaamd Project Smartroof 2.0. Het blauw-groene dak vangt regenwater op, slaat het opgevangen water op en hergebruikt dat om door middel van verdamping door de diverse planten de omgeving te helpen verkoelen op warme zomerdagen. Sensoren meten en regelen het waterbeheer en de exacte verdamping van de begroeiing. Het door KWR uitgevoerde onderzoek naar de hydrologische en energetische werking van het blauw-groene dak zijn onlangs gepubliceerd. Tijdens het Nationaal Deltacongres op 1 november 2018 presenteert AMROR collega Sacha Stolp de positieve resultaten. Het Deltacongres staat dit jaar in het teken van ‘Doorwerken aan de delta: Nederland tijdig aanpassen aan klimaatverandering’.
Project Smartroof 2.0
Project Smartroof 2.0 is een TKI Watertechnologie innovatieproject van gemeente Amsterdam, Waternet, Drain Products, Aedes Real Estate, KWR Water Cycle Research Institute en Marineterrein Amsterdam. Samen hebben zij onderzocht hoe de transformatie van zwarte naar blauw-groene daken kan bijdragen aan een leefbare en klimaatbestendige stad. Klimaatverandering heeft een negatief effect op het welzijn van mensen. Ook de toenemende groei van de stad zorgt ervoor dat de druk op de openbare ruimte alleen maar toeneemt. Nieuwe en bestaande openbare ruimte moet daarom slim ingericht en beheerd worden en met blauw-groene daken kunnen hete zwarte daken in de stad getransformeerd worden tot functionele koele groene oases. Smartroof 2.0 is mede gefinancierd uit de toeslag voor Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI’s) van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Wetenschappelijk onderzoek
Tijdens het tweejarig onderzoek is het effect van blauw-groene daken met een nieuw drainage, opslag-en capillair irrigatiesysteem vergeleken met een traditioneel groendak. Het blijkt dat het traditionele groendak een lage verdamping en een gering verkoelend effect heeft. Het dak dat uitgerust is met het Permavoid opslag- en capillair irrigatiesysteem vertoont een plantverdamping dat gelijk is aan die van normale bossen en velden in Nederland, ook tijdens hete, droge periodes.
Het traditionele groendak verdampte tijdens een droge periode van 2 weken in 2017 18 liter water per m2. Het blauw-groene systeem verdampte in diezelfde periode 42 liter water per m2, dat niet alleen voor een groter verkoelend effect zorgt, maar dus ook een grotere hoeveelheid regenwater uit het riool houdt. Ook zette het blauw-groene dak langjarig gemiddeld bijna 50% meer inkomende (zonne-)energie om naar verdamping van water in plaats van opwarming van lucht dan conventionele groene daken.
Een andere opvallende uitkomst is het temperatuurverschil tussen het oppervlak van een gewoon zwart dak en een begroeid blauw-groen dak. Dat verschil loopt op tot 40oC op zomerse dagen.
Verder zijn op het nieuwe dak in slechts 1 etmaal 42 verschillende soorten insecten gevonden, met een opmerkelijk hoog aantal vliegende insecten en een levendige populatie van meerdere soorten spinnen. Er werd zelfs een zeldzame soort sluipwesp aangetroffen.
Testbed Marineterrein
Op het Marineterrein worden oplossingen voor stedelijke uitdagingen bedacht, getest en toegepast worden. Amsterdam heeft flinke ambities op het gebied van duurzaam bouwen en ondernemen. Het Marineterrein Amsterdam fungeert als testbed waar men oplossingen bedenkt, test en toepast voor stedelijke uitdagingen op het gebied van water, gezondheid, wonen, leren en verkeer. Gemeente Amsterdam jaagt circulaire innovaties op het Marineterrein aan en is steeds op zoek naar mogelijkheden om de openbare ruimte in de stad toekomstbestendig en duurzaam in te richten. Project Smartroof 2.0 is een TKI Topsector Watertechnologie innovatieproject van gemeente Amsterdam, Waternet, Drain Products, Aedes Real Estate, KWR Water Cycle Research Institute en Bureau Marineterrein Amsterdam.
TKI Watertechnologie
Onder het TKI Topsector Water programma van de Nederlandse overheid zijn het bedrijfsleven, overheden en de stakeholders samen gekomen om het onderzoeks- en demonstratiedak Project Smartroof 2.0 mogelijk te maken. Daken zijn niet langer slechts de bovenkant van een gebouw, maar vervullen een belangrijke rol in de energieprestatie van het gebouw, verbeteren het regenwaterbeheer van de stad, dempen het stadshitte eilandeffect en hebben een positief effect op mens, gezondheid en biodiversiteit.
De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd op https://www.mdpi.com/2073-4441/10/9/1253. De samenvatting van de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek op basis van metingen en modellering zijn te vinden op www.amsterdam.nl. Bekijk de onderzoeksresultaten van Smart Roof 2.0 ook in het volgende filmpje:
Gemeente Amsterdam: Sacha Stolp